قرارداد آفست (Offset)

آفست در لغت به معنی جبران است و مفهوم حقوقی آن هم از معنای لغوی اش دور نیست. دولتهای کمتر توسعه یافته که ناگزیر به خرید محصولات با فناوری پیشرفته و بسیار گران مثل هواپیما، و ادوات نظامی هستند، به تدریج و به منظور توجیه پذیر کردن بودجه صرف شده، طی قرارداد، از فروشندگان می خواهند که در مقابل خرید محصول، محصولی از کشور خریدار، خریداری یا خدماتی به این کشور ارائه کنند. به عبارت دیگر خرید کالا و پرداخت وجه در صورتی انجام می شود که فروشنده برای جبران بهای سنگین قرارداد، کاری را که خریدار از او خواسته انجام دهد.

گفته شده عربستان سعودی در قراردادهای خرید ادوات نظامی، از این روش استفاده می کند.

این روش جبرانی اگر چه محدود به ادوات نظامی نیست، و می توان در همه قراردادها از آن استفاده کرد، اما گفته شده که پس از جنگ سرد و‌ رقابت تسلیحاتی شیوع پیدا کرد.

اگرچه می توان مفاد آن را به صورت شرط در ضمن قرارداد خرید، درج نمود اما به لحاظ وسیع بودن شرایط و تعهدات در آفست، به صورت قراردادی در پیوست قرارداد خرید تنظیم و منعقد می شود.

از جمله امور مرسومی که کشور  خریدار در قالب آفست از فروشنده می خواهد موارد ذیل است، که البته محدود به اینها نیست:

تعهد به تجارت متقابل

تولید مشترک، اعم از این که محصول موضوع خرید باشد یا محصول دیگر. که البته در این حالت کشور خریدار باید زیرساخت فنی لازم را داشته باشد.

انتقال فناوری پیمانکاری فرعی. به این معنی که مثلا تعمیر و نگهداری محصول خریداری شده به خریدار آموزش داده شود و سپس خریدار تعمیر و نگهداری همین کالا را در کشورهای دیگر که این محصول را خریده اند، بر عهده گیرد.

سرمایه گذاری و کمک اعتباری

امتیاز بهره برداری. به این معنی که فروشنده برخی لیسانس ها و امتیازات را به خریدار واگذار می کند

بازاریابی. به این معنی که شرکت فروشنده با استفاده از شبکه بازاریابی اش کالاهای کشور خریدار را به مشتریان بالقوه معرفی کند. یا در این زمینه به شرکتهای کشور خریدار آموزش دهد.